Risk-Weighted Assets (RWA) là thước đo cốt lõi trong quản lý rủi ro ngân hàng, với 10 ngân hàng Việt Nam áp dụng Basel III vào 2024 (EY Vietnam). RWA giúp đảm bảo an toàn vốn, giảm rủi ro phá sản. Bài viết này của cryptomin sẽ cùng các bạn đi tìm hiểu kỹ hơn về RWA, mục đích và vai trò trong Basel III/ Cùng theo dõi nhé! 

RWA trong ngân hàng là gì?

Dưới đây là phân tích chi tiết khái niệm RWA và cách nó được áp dụng trong hệ thống ngân hàng Việt Nam năm 2025.

Khái niệm và cách tính RWA

RWA là tổng giá trị tài sản ngân hàng (nội bảng và ngoại bảng) được nhân với hệ số rủi ro tương ứng, phản ánh mức độ rủi ro tín dụng, thị trường, và vận hành. Ví dụ: Trái phiếu chính phủ có trọng số rủi ro 0%, khoản vay thẻ tín dụng là 100%. 

Theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN, ngân hàng Việt Nam tính RWA dựa trên phương pháp chuẩn hóa Basel II, với hệ số rủi ro từ 0-200%. Tổng RWA = Σ (Giá trị tài sản × Hệ số rủi ro). Quy trình này đảm bảo vốn tối thiểu phù hợp rủi ro (2025).

Phân loại tài sản trong RWA

Tài sản ngân hàng được chia theo mức rủi ro: Tài sản an toàn (trái phiếu chính phủ, tiền mặt), tài sản rủi ro trung bình (khoản vay thế chấp), và tài sản rủi ro cao (khoản vay không thế chấp). 

Tại Việt Nam, khoản vay doanh nghiệp không cung cấp báo cáo tài chính chịu hệ số rủi ro 200% (Thông tư 41/2024). Phân loại này giúp ngân hàng xác định chính xác vốn cần giữ, giảm nguy cơ mất thanh khoản khi khách hàng vỡ nợ (2025).

RWA trong ngân hàng để làm gì?

RWA là nền tảng để ngân hàng quản lý vốn, đảm bảo an toàn tài chính trước các rủi ro tín dụng, thị trường, và vận hành. Dưới đây là các mục đích chính của RWA trong hoạt động ngân hàng tại Việt Nam năm 2025.

Đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn (CAR)

RWA được sử dụng để tính tỷ lệ an toàn vốn (CAR = Vốn tự có / RWA), yêu cầu tối thiểu 8% theo Basel II/III. 

Ví dụ: Ngân hàng với RWA 10,000 tỷ VND cần ít nhất 800 tỷ VND vốn tự có. CAR cao (10-12%) giúp ngân hàng chống lại lỗ bất ngờ, như trường hợp nợ xấu tăng 3.5% tại Việt Nam năm 2024. Ngân hàng như Vietcombank duy trì CAR 9.5%, đảm bảo ổn định tài chính (2025).

Quản lý rủi ro tín dụng và thị trường

RWA giúp ngân hàng lượng hóa rủi ro từ khoản vay và đầu tư. Khoản vay thế chấp nhà ở (hệ số rủi ro 50%) yêu cầu vốn thấp hơn khoản vay thẻ tín dụng (100%). Rủi ro thị trường, như biến động lãi suất, được đánh giá qua mô hình Value at Risk (VaR). 

Tại Việt Nam, RWA hỗ trợ ngân hàng giảm 20% tác động nợ xấu nhờ phân loại tài sản rủi ro cao, theo báo cáo NHNN 2024 (2025).

Tối ưu hóa danh mục đầu tư

RWA cho phép ngân hàng điều chỉnh danh mục tài sản, ưu tiên tài sản rủi ro thấp để giảm yêu cầu vốn. 

Ví dụ: Ngân hàng MSB tăng tỷ trọng trái phiếu chính phủ (0% rủi ro) từ 15% lên 25% danh mục năm 2024, giảm RWA 10%. Điều này giúp ngân hàng Việt Nam cân bằng lợi nhuận và an toàn, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất tăng 0.5% năm 2025 (2025).

Vị trí trong Basel III

Basel III, triển khai tại Việt Nam từ 2022, nâng cao yêu cầu quản lý rủi ro ngân hàng, trong đó RWA đóng vai trò trung tâm. 

RWA trong yêu cầu vốn tối thiểu

Basel III yêu cầu ngân hàng duy trì CAR tối thiểu 8%, với vốn cấp 1 (Tier 1) chiếm 6%. RWA là cơ sở tính toán, đảm bảo vốn phù hợp rủi ro. 

Ví dụ: Khoản vay doanh nghiệp nhỏ có hệ số rủi ro 75% theo Basel III, thấp hơn 100% của Basel II, giúp ngân hàng tối ưu vốn. Tại Việt Nam, 10 ngân hàng như BIDV, VietinBank đạt chuẩn Basel III, giảm 15% rủi ro thanh khoản (2024).

Tích hợp phương pháp IRB

Basel III khuyến khích phương pháp xếp hạng nội bộ (IRB) để tính RWA, dựa trên xác suất vỡ nợ (PD) và tổn thất khi vỡ nợ (LGD). 

Ngân hàng như Techcombank áp dụng IRB từ 2023, giảm RWA 12% nhờ dữ liệu khách hàng chính xác. Tuy nhiên, IRB đòi hỏi đầu tư công nghệ và nhân lực, khiến chỉ 20% ngân hàng Việt Nam triển khai (2025).

Tỷ lệ đòn bẩy và RWA

Basel III yêu cầu tỷ lệ đòn bẩy tối thiểu 3%, không dựa trên RWA mà dựa trên tổng tài sản. Tuy nhiên, RWA bổ trợ giám sát rủi ro cụ thể. Ngân hàng Việt Nam như SHB tích hợp AI để theo dõi cả RWA và tỷ lệ đòn bẩy, đảm bảo tuân thủ Basel III và giảm 10% rủi ro tín dụng năm 2024 (2025).

RWA là công cụ cốt lõi giúp ngân hàng quản lý rủi ro, đảm bảo an toàn vốn trong bối cảnh kinh tế biến động. Từ khái niệm, mục đích đến vai trò trong Basel III, RWA định hình chiến lược tài chính bền vững. Việc tìm hiểu kỹ lưỡng giúp ngân hàng và khách hàng tối ưu hóa lợi ích, đặc biệt tại Việt Nam năm 2025. Hãy cùng theo dõi các bài tiếp theo của chúng tôi nhé! Đơn vị cryptomin chuyên cung cấp các thông tin crypto mới nhất, cũng như xu hướng về tiền ảo tài chính thường xuyên.

Câu hỏi thường gặp