Trong hệ sinh thái DeFi, người dùng thường thực hiện giao dịch thông qua các sàn giao dịch phi tập trung – hay còn gọi là DEX. Vậy DEX là gì và hoạt động ra sao? Hãy cùng Cryptomin khám phá tổng quan về sàn giao dịch phi tập trung qua bài viết dưới đây.
Sàn DEX là gì?

Sàn DEX (Decentralized Exchange) là một nền tảng giao dịch tiền mã hóa phi tập trung, cho phép người dùng mua bán trực tiếp với nhau mà không cần thông qua bên trung gian như ngân hàng hay tổ chức tài chính. Thay vì giữ tài sản của người dùng, DEX vận hành dựa trên công nghệ blockchain và các hợp đồng thông minh, giúp đảm bảo tính minh bạch, an toàn và quyền kiểm soát tài sản thuộc về người dùng.
Điều kiện giao dịch Sàn DEX

Các điều kiện cần thiết khi giao dịch trên sàn DEX (Decentralized Exchange – Sàn giao dịch phi tập trung) bao gồm nhiều yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo trải nghiệm và mức độ an toàn cho người dùng. Cụ thể như sau:
1. Mức độ uy tín của sàn:
Một sàn DEX đáng tin cậy thường có thời gian hoạt động lâu dài, thông tin dự án rõ ràng, minh bạch về mô hình hoạt động và được cập nhật thường xuyên trên các kênh truyền thông như X (Twitter), Medium, Discord…
2. Tính an toàn và bảo mật:
Sàn cần có lịch sử hoạt động ổn định, ít gặp sự cố bảo mật và áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm bảo vệ tài sản của người dùng. Ngoài ra, cơ chế bồi thường thiệt hại (nếu có) khi xảy ra sự cố cũng là yếu tố nên cân nhắc.
3. Trải nghiệm người dùng:
Giao diện sàn nên trực quan, thân thiện, dễ thao tác, cùng với tốc độ xử lý nhanh và bố cục tính năng hợp lý, giúp người dùng thực hiện giao dịch hiệu quả hơn.
4. Thanh khoản:
Khả năng thanh khoản được phản ánh qua khối lượng giao dịch và tổng giá trị tài sản khóa (TVL). Sàn có thanh khoản cao sẽ giúp hạn chế tình trạng trượt giá, đảm bảo giao dịch được thực hiện với mức giá tốt hơn.
5. Phí giao dịch:
Mức phí trên các sàn DEX có thể cao hơn so với sàn tập trung (CEX), đặc biệt là khi giao dịch trên các blockchain có chi phí gas lớn như đồng Ethereum. Đây là điều nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ.
6. Khả năng cải tiến và phát triển:
Một sàn DEX tốt cần liên tục cập nhật, nâng cấp tính năng và tối ưu hiệu suất để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường cũng như giữ vững lợi thế cạnh tranh.
Cách giao dịch Sàn DEX

Bước 1: Khởi đầu với dYdX
Trước khi có thể giao dịch trên dYdX, bạn cần chuẩn bị một ví tiền điện tử cùng với một phương thức đăng nhập như email hoặc tài khoản mạng xã hội (X hoặc Discord). Dưới đây là các bước thiết lập cơ bản:
Chọn ví phù hợp:
- Một số ví phổ biến hiện nay gồm MetaMask, Trust Wallet và Ledger. Hãy đảm bảo ví bạn chọn tương thích với nền tảng dYdX tại trang dydx.trade. Đối với những ai đề cao bảo mật, ví phần cứng như Ledger là lựa chọn lý tưởng vì nó giữ khóa riêng ngoại tuyến.
- Ngoài ra, bạn cũng có thể tạo ví mới thông qua Privy và đăng nhập bằng email hoặc tài khoản mạng xã hội sẵn có. Cách này không yêu cầu ghi nhớ cụm từ khôi phục (seed phrase), bạn chỉ cần chọn hình thức đăng nhập và xác thực là xong.
Cài đặt và cấu hình ví:
Tải về ứng dụng ví hoặc tiện ích trình duyệt tương ứng, sau đó làm theo hướng dẫn để tạo tài khoản. Hãy chắc chắn lưu trữ cụm từ khôi phục (seed phrase) ở nơi an toàn – tuyệt đối không chia sẻ cho bất kỳ ai, vì ai có seed phrase sẽ toàn quyền truy cập ví của bạn.
Nạp tiền vào ví:
Để giao dịch trên chuỗi dYdX, bạn cần có sẵn một số tài sản tiền điện tử như USDC trong ví. Tùy vào loại ví bạn sử dụng, bạn có thể nạp tiền bằng cách mua từ sàn giao dịch hoặc chuyển từ ví khác sang.
Bước 2: Kết nối ví với dYdX
Khi ví tiền điện tử của bạn đã được thiết lập và nạp sẵn tài sản, bạn có thể bắt đầu kết nối với nền tảng dYdX:
- Truy cập vào trang chủ: Mở trình duyệt và truy cập địa chỉ dydx.trade.
- Kết nối ví hoặc tài khoản mạng xã hội: Nhấn vào nút “Kết nối Ví”, sau đó chọn loại ví bạn đang sử dụng. Thực hiện theo hướng dẫn hiển thị để hoàn tất quá trình kết nối. Đảm bảo ứng dụng ví hoặc tiện ích mở rộng trên trình duyệt của bạn đang được bật và sẵn sàng hoạt động.
- Ủy quyền giao dịch: Sau khi kết nối, bạn sẽ được yêu cầu xác nhận quyền ủy quyền qua ví. Hãy kiểm tra kỹ các thông tin hiển thị trước khi xác nhận để đảm bảo bạn nắm rõ quyền hạn và nội dung giao dịch.
Bước 3: Khám phá giao diện sàn dYdX
Sau khi kết nối thành công, bạn có thể bắt đầu khám phá các tính năng chính của dYdX:
Trang tổng quan (Dashboard):
Đây là nơi hiển thị tổng quan tài khoản của bạn bao gồm số dư, các vị thế đang mở, lịch sử giao dịch và các nút truy cập nhanh đến các chức năng chính. Tất cả đều được thiết kế để hỗ trợ bạn quản lý danh mục đầu tư hiệu quả hơn.
Thị trường (Markets):
Trong mục này, bạn có thể xem danh sách các cặp giao dịch hiện có, thị trường mới được niêm yết, khối lượng giao dịch 24 giờ, biến động giá và xu hướng tăng/giảm mạnh nhất. Những thông tin này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định giao dịch chính xác hơn.
Sổ lệnh (Order Book):
Sổ đặt lệnh và hệ thống khớp lệnh của dYdX được vận hành một cách phi tập trung. Tại đây, bạn có thể quan sát các lệnh mua và bán đang chờ khớp, từ đó nhận diện tâm lý thị trường và đưa ra chiến lược phù hợp, đặc biệt khi bạn muốn đặt lệnh giới hạn.
Bước 4: Tiến hành giao dịch trên dYdX
Khi đã quen thuộc với giao diện sàn, bạn có thể bắt đầu thực hiện giao dịch:
Lựa chọn thị trường:
Truy cập mục Thị trường để chọn cặp giao dịch bạn quan tâm. dYdX hiện hỗ trợ hơn 63 cặp giao dịch, mang lại sự đa dạng trong lựa chọn tài sản. Bạn có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các cặp bằng nút “Tất cả thị trường” ở góc trên bên trái giao diện.
Chọn loại lệnh:
Tùy thuộc vào chiến lược, bạn có thể chọn lệnh thị trường (mua bán ngay tại giá hiện tại) hoặc lệnh giới hạn (chỉ khớp khi đạt mức giá bạn đặt trước). Lệnh giới hạn rất phù hợp khi bạn muốn kiểm soát chính xác điểm vào hoặc thoát lệnh. Nếu cần so sánh các loại lệnh, bạn có thể tham khảo bảng tổng quan đi kèm.
Nhập thông tin giao dịch:
Điền số lượng tài sản và mức giá mong muốn cho giao dịch. Hãy kiểm tra kỹ lưỡng thông tin trước khi xác nhận để tránh nhầm lẫn hoặc sai sót không đáng có.
Thiết lập đòn bẩy:
dYdX hỗ trợ giao dịch đòn bẩy lên đến 20x, cho phép bạn khuếch đại lợi nhuận tiềm năng (kèm theo rủi ro tương ứng). Nền tảng sẽ tự động tính toán giá thanh lý trước khi bạn đặt lệnh, giúp bạn kiểm soát rủi ro hiệu quả hơn.
Tìm hiểu về phí giao dịch:
Phí trên dYdX dao động từ 0.025% đến 0.05% tùy vào khối lượng giao dịch trong 30 ngày qua và loại lệnh (maker/taker). Mức phí này nhìn chung thấp hơn nhiều so với các sàn giao dịch tập trung. Đặc biệt, 90% phí giao dịch được hoàn lại cho người dùng thông qua hệ thống phần thưởng trực tiếp trên chuỗi dYdX. Ngoài ra, sàn hiện đang triển khai chương trình khuyến khích với 5 triệu USD token DYDX dành cho các trader đủ điều kiện.
Xác nhận giao dịch:
Trước khi hoàn tất, hãy rà soát lại toàn bộ thông tin giao dịch. Đảm bảo mọi thứ đều chính xác trước khi nhấn xác nhận.
Theo dõi và quản lý vị thế:
Sau khi mở lệnh, bạn có thể theo dõi và điều chỉnh vị thế ngay trong bảng điều khiển. Việc giám sát thường xuyên giúp bạn phản ứng kịp thời với biến động thị trường và bảo vệ tài sản hiệu quả hơn.
Bước 5: Tối ưu phần thưởng và khai thác các ưu đãi từ dYdX
dYdX không chỉ là nơi giao dịch, mà còn là nền tảng mang lại phần thưởng hấp dẫn cho người dùng. Mỗi giao dịch bạn thực hiện đều được tích điểm dựa trên số phí đóng góp. Hệ thống sẽ tự động phân phối phần thưởng trực tiếp vào ví của bạn sau mỗi khối.
Đặc biệt, ngay trước khi xác nhận giao dịch, giao diện sẽ hiển thị dự đoán phần thưởng bạn sẽ nhận được, giúp bạn đánh giá rõ hơn về lợi ích tiềm năng từ từng lệnh giao dịch.
Bước 6: Luôn cập nhật và nâng cao kiến thức
Để giao dịch hiệu quả trên dYdX, bạn nên duy trì việc cập nhật thông tin và nâng cao kỹ năng của mình thông qua các kênh sau:
Tham gia cộng đồng:
Hãy kết nối với cộng đồng người dùng dYdX trên các nền tảng như X (Twitter), Discord hoặc các diễn đàn chuyên về DeFi. Việc tham gia thảo luận không chỉ giúp bạn cập nhật các tính năng mới, mà còn mang lại nhiều góc nhìn và kinh nghiệm thực tiễn từ những người dùng khác.
Tận dụng tài nguyên học tập:
Truy cập dYdX Academy và các nguồn tài liệu về DeFi để nâng cao kiến thức và kỹ năng giao dịch. Việc học hỏi liên tục sẽ giúp bạn cải thiện chiến lược, tối ưu hóa hiệu quả đầu tư và sử dụng nền tảng một cách chuyên nghiệp hơn.
Tăng cường bảo mật:
Luôn đặt yếu tố bảo mật lên hàng đầu. Hãy bật xác thực hai yếu tố (2FA), tránh chia sẻ khóa riêng hay thông tin nhạy cảm. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra và cập nhật cài đặt bảo mật để đảm bảo ví và tài sản của bạn được an toàn tuyệt đối.
Tổng kết:
Trên đây là những thông tin cơ bản về sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và hướng dẫn từng bước để bạn bắt đầu giao dịch trên dYdX. Việc nắm rõ quy trình, kết hợp với kiến thức và các biện pháp bảo mật, sẽ giúp bạn tự tin hơn khi tham gia vào hệ sinh thái DeFi – đồng thời hạn chế nguy cơ bị theo dõi hoặc mất tài sản do các trang web độc hại.
Câu hỏi thường gặp
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sàn giao dịch tiền điện tử hoạt động, từ các sàn tập trung (CEX) đến các sàn phi tập trung (DEX). Dưới đây là một số sàn CEX phổ biến nhất:
Binance – binance.com
Remitano – remitano.com
MEXC Global – mexc.com
BitMart – bitmart.com
Huobi Global (HTX) – htx.com
Gate.io – gate.io.
DEX (Decentralized Exchange) hay sàn giao dịch phi tập trung là nền tảng cho phép người dùng thực hiện giao dịch trực tiếp với nhau (P2P) thông qua các hợp đồng thông minh trên blockchain, thay vì phải phụ thuộc vào một bên trung gian như sàn tập trung.
Các giao dịch trên DEX diễn ra một cách tự động và minh bạch, đồng thời người dùng tự giữ quyền kiểm soát tài sản của mình. Điều này giúp giảm thiểu các rủi ro liên quan đến bảo mật, bị hack hoặc gian lận từ bên thứ ba.
DEX là viết tắt của Decentralized Exchange, nghĩa là sàn giao dịch phi tập trung. DEX vận hành dựa trên công nghệ blockchain, cho phép người dùng giao dịch mua – bán tài sản kỹ thuật số mà không cần thông qua bất kỳ tổ chức trung gian nào. Điều này mang lại tính minh bạch, riêng tư và kiểm soát tối đa cho người sử dụng.